ประวัติศาสตร์ล้อมเมืองกรุงลิสบอน (The History of the Siege of Lisbon) โดย ฌูเซ่ ซารามากู
สำนักพิมพ์ Library House นำผลงานของฌูเซ่ ซารามากู นักเขียนรางวัลโนเบล สาขาวรรณกรรม ปี 1998 มาฝากนักอ่านอีกครั้ง โดยคราวนี้เป็นผลงานที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากเหตุการณ์จริงทางประวัติศาสตร์เมื่อปี 1147 เมื่อครั้งกษัตริย์อัลฟงโซ (Alfonso) พร้อมกองทัพครูเสดยึดคืนเมืองลิสบอนจากพวกแขกมัวร์ แต่ในนวนิยายเรื่อง ประวัติศาสตร์ล้อมเมืองกรุงลิสบอน (Histria Do Cerco De Lisboa หรือ The History of the Siege of Lisbon) ของซารามากู ประวัติศาสตร์เรื่องเดิมได้ถูกเขียนขึ้นใหม่โดยตัวเอกซึ่งเป็นนักพิสูจน์อักษรประจำสำนักพิมพ์
ไฮยมุงดู ซิลวา นักพิสูจน์อักษรวัยกลางคนที่ชีวิตส่วนตัวขาดหายเพราะทุ่มเทให้กับงานจนหมด แต่แล้วเรื่องวุ่นๆ ก็เกิดขึ้นเมื่อเขาบังเอิญไปเปลี่ยนข้อความในหนังสือประวัติศาสตร์การล้อมกรุงลิสบอน เกิดเป็นการตีความหน้าประวัติศาสตร์ใหม่ที่ซับซ้อน ผิดแผน และหาคำอธิบายไม่ได้ แต่ทว่าบรรณาธิการหญิงคนใหม่ของสำนักพิมพ์กลับแนะนำให้หนุ่มนักพิสูจน์อักษรลองเปลี่ยนบทบาทมาเป็นนักเขียน เสกสรรค์นวนิยายตามมุมมองประวัติศาสตร์ที่เขาเขียนขึ้นใหม่โดยไม่เจตนา
เรื่องราวในนวนิยายดำเนินไปโดยตัดสลับไปมาระหว่าง 3 เส้นเรื่อง ได้แก่ เรื่องราวสงครามการยึดกรุงลิสบอนในอดีตตามประวัติศาสตร์ที่ทุกคนคุ้นเคย เรื่องราวความรักความสัมพันธ์ระหว่างนักพิสูจน์อักษรและบรรณาธิการหญิง และเรื่องราวประวัติศาสตร์บทใหม่ที่นักพิสูจน์อักษรกำลังก่อร่างสร้างขึ้นมา
ซารามากูพาผู้อ่านไปสำรวจความกระหายทางอำนาจ ความคลั่งศาสนาและการเมือง การไม่ยอมรับความเห็นต่าง การเสแสร้ง ความรักชาติอันแรงกล้า การโหยหาความรัก มิตรภาพ รวมถึงสัมพันธ์ระหว่างชายหญิง นอจากนั้น เขายังฉายภาพประวัติศาสตร์ในมุมมองของนวนิยาย เรียงลำดับความจริงใหม่ผ่านเทคนิคการเล่าเรื่องแบบกระแสสำนึก แม้จะอัดแน่นไปด้วยเนื้อหาและแนวคิดต่างๆ แต่ประวัติศาสตร์ล้อมเมืองกรุงลิสบอนจะสะกดให้ผู้อ่านเพลิดเพลินไปกับความขบขันที่สอดแทรกผ่านประวัติศาสตร์ ภาษา และจินตนาการจนอาจเผลอยิ้มโดยไม่รู้ตัวก็ได้
(วรรณกรรมฉบับแปลภาษาไทยเล่มนี้ได้รับทุนสนับสนุนการแปลจาก The DGLAB/Culture and the Camões, IP Portugal ประเทศโปรตุเกส)
▪︎
ข้อมูลจาก
www.publishersweekly.com/978-0-15-100238-2
www.nytimes.com/books/98/10/04/specials/saramago-lisbon.html
www.kirkusreviews.com/book-reviews/jose-saramago/the-history-of-the-siege-of-lisbon
www.nobelprize.org/prizes/literature/1998/saramago/biographical
ฌูเซ่ ซารามากู